بر خلاف تصور بسیاری، در بین ضررهای سیگار برای بدن تفاوت اندکی بین انواع مختلف مصرف تنباکو وجود دارد. بنابراین فرقی نمی کند شما سیگار دود می کنید یا قلیان یا از ویپ استفاده می کنید. در دود کردن تمامی این محصولات مواد مضر مانند استون، تار، نیکوتین و مونوکسید کربن وجود دارد. طبق تحقیقات موجود سیگار دارای حدود 600 ماده تشکیل دهنده است که بسیاری از آنها در سیگار برگ، قلیان و ویپ هم یافت می شوند.

 

این مواد نه تنها به ریه ها و سیستم تنفسی آسیب های جدی وارد می کنند بلکه تمامی بدن و حتی اراده و شخصیت شما را تهدید کرده و تغییر می دهند. برخی از این آسیب ها بلافاصله و برخی در طولانی مدت روی بدن و ذهن تاثیر می گذارند.

 

با هر پُک سیگار، دود آن بیش از ۵۰۰۰ ماده شیمیایی را با بافت‌های بدنمان مورد تماس قرار می‌دهد. بسیاری از این مواد شیمیایی سمی بوده و ارتباط مستقیم حداقل 69 عدد از آنها با انواع سرطان کاملا اثبات شده است.

علاوه بر این فرد سیگاری نه تنها به خود آسیب می زند بلکه تاثیر سیگار برای اطرافیان خود و سلامتی آنها را نیز منجر می شود. عاملی که به آن تاثیرات سیگار یا دود غیر مستقیم نیز گفته می شود. این نوع آسیب های اجتماعی به همراه آسیب های شخصیتی می تواند از در شمار ضررهای سیگار در جامعه قرار بگیرد.

 

سیستم عصبی

 

یکی از معروف ترین مواد تشکیل دهنده تنباکو، نیکوتین است. در مدت ۱۰ ثانیه، جریان خون نیکوتین را به مغز می‌رساند که باعث رهاسازی دوپامین و سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی  شامل اندورفین‌ها می‌شود که احساس لذت و اعتیاد آور بودن سیگار کشیدن را به‌وجود می‌آورند.

 

علاوه بر این، ضررهای سیگار برای بدن و مغز در اثر همین عادت ناسالم، برای پوشش دهی میزان بسیار نیکوتینی که وارد بدن می شود، تعداد دریافت کننده های نیکوتین را افزایش می دهد و آستانه تحمل آن را نیز به صورت فیزیکی از طریق ترشح هورمون ها و به صورت ذهنی از طریق ناخودآگاه بیشتر می کند.

 

در نتیجه زمانی که نیکوتین به میزان مشخص شده به بدن نمی رسد، فرد احساس استرس، افسردگی، عصبی شدن، سردرد و بی خوابی می کند که این نیز به باور غلط آرامش بخشی و لذت کشیدن سیگار دامن می زند.

 

دستگاه تنفس

 

با گذشت زمان، دود سیگار به انتهای عصبی در بینی صدمه زده که باعث از بین رفتن بویایی می‌گردد. علاوه بر آن افزایش میزان سرفه، سرماخوردگی، تنفس سخت و آسم تنها یک شروع تلخ از جریان آسیب های متعدد به این سیستم حیاتی بدن است.

 

درون راه‌های‌هوایی و شش‌ها، دود سیگار احتمال التهاب و عفونت را در کنار بیماری‌های مزمن همچون برونشیت و آمفیزم، و همینطور سرطان ریه افزایش می‌دهد. این کار را با صدمه زدن به سیلیا، که ساختار‌هایی مو مانند به منظور پاک نگه داشتن هوا دارند، انجام می‌دهد. جای تاسف است که از هر 10 مرگ در اثر سرطان ریه، 8 عدد آنها به دلیل مستقیم سیگار کشیدن بوده است.

 

این دود بعداً کیسه هوایی که کیسه‌های کوچکی به منظور تبادل اکسیژن و دی‌اکسید کربن مابین خون و شش‌ها هستند یا نایژه ها را پر می‌کند و به آنها آسیب میزند. هرگاه یکی از نایژه ها از بین بروند دیگر رشد نمی کنند پس بخش از ریه کاملا از بین میرود که در نهایت باعث بیماری آمفزیم می گردد. یک گاز سمی به‌نام کربن مونوکسید از آن غشا به درون خون عبور می‌کند و به هموگلوبین می‌پیوندد و جای اکسیژن که باید به سراسر بدن منتقل می‌شد را می‌گیرد. این یکی از دلایلی است که سیگار کشیدن می‌تواند موجب محرومیت از اکسیژن و تنگی نفس گردد.

 

 

قلب و عروق

 

متاسفانه سیگار کشیدن سیستم قلبی – عروقی اطرافیان فرد سیگاری که تحت دود غیر مسقیم قرار می گیرد را نیز به همان اندازه فرد سیگاری تهدید می کند. این تاثیر سیگار روی اطرافیان ، ریسک های سکته، حمله قلبی و انواع بیماری های قلبی – عروقی در آنها را نیز افزایش میدهد.

سیگار کشیدن به تمامی سیستم قلبی – عروقی آسیب های جدی وارد می کند. نیکوتین و سایر مواد شیمیایی درون سیگار باعث تنگی رگ‌های خونی و آسیب زدن به پوشش ظریف لایه درون رگی می‌شوند که محدود شدن جریان و افزایش فشار خون را به همراه دارد. این عوامل باعث ضخیم شدن دیواره رگ‌های خونی و افزایش چسبندگی پلاکت خونی می‌شوند که به نوبه خود احتمال شکل‌گیری لخته و ایجاد حملات قلبی و سکته مغزی را تا دو برابر افزایش می دهد.

 

 

پوست

 

از دیگر ضررهای سیگار برای بدن ما، اثرات و تغییرات ظاهری و پوستی معمولا نسبت به دیگر آسیب ها بیشتر در معرض دید قرار دارند. مواد مضر موجود در سیگار ساختار پوست بدن را تغییر می دهند. در این راستا تحقیقات مختلف رابطه سیگار کشیدن و افزایش احتمال ابتلا به سرطان پوست را تایید می کنند.

 

ناخن های دست و پا نیز از اثرات مخرب سیگار در امان نبوده و بیشتر دچار انواع عفونت های قارچی می گردند. موها نیز در اثر کمبود اکسیژن دریافتی و تضعیف ریشه، همینطور تغییر در روند رشد، با شدت بیشتری سفید می شوند، ریزش می کنند و به سمت کچلی می گرایند.

 

علاوه بر این، کاهش میزان اکسیژن رسیده به پوست باعث افزایش سرعت پیر شدن و از شادابی افتادن آن می گردد. سیگار کشیدن احتمال دچار شدن به انواع چروکیدگی پوست بالخص در ناحیه چشم ها و دهان را سه برابر می کند، گونه ها را کوچک و خالی کرده و باعث داشتن چهره ای بیش از حد لاغر می شود.

 

استخوان ها و ماهیچه ها

 

سیگار کشیدن استخوان ها را ضعیف و شکننده می کند زیرا مواد مضر موجود در سیگار، سیکل طبیعی سلامتی استخوان ها را بهم می ریزند. در این شرایط توانایی بدن برای تولید بافت استخوانی سالم و جدید کاهش و فرآیند شکست بافت های استخوانی موجود نیز افزایش میابد. در طول زمان استخوان ها نازک تر و چگالی استخوانی داخل ۀنها کاهش میابد. در مقایسه با افراد سالم، افراد سیگاری در ریسک بالاتری از شکست های استخوانی قرار دارند و استخوان های شکسته زمان بیشتری نیاز دارند تا بهبود بیابند.

 

ماهیچه ها نیز مانند بسیاری از ارگان های دیگر بدن ما در اثر کمبود دریافت مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز خود به دلیل مشکلات عروقی و فشار خون بالا، صدمه می بینند

 

سیستم گوارشی

 

سیگار کشیدن همچنین آستانه انسولین را بالا می برد و باعث ایجاد مقاومت در برابر انسولین می گردد. مقاومت انسولین در اثر سیگار باعث افزایش ریسک ابتلا به دیابت نوع 2 نسبت به افرادی که سیگار نمی کشند می شود. سیگار کشیدن در طول بیماری دیابت، درمان و کنترل آن را به شدت سخت می کند.

 

علاوه بر پوسیدگی به دلیل تاثیرات مخرب ماده سیاه رنگ قطران روی سطوح و مینای دندان، بوی بد دهان، از دست دادن حس چشایی و بیماری های لثه، سیگار کشیدن احتمال ابتلا به انواع سرطان دهان، گلو، حنجره و مری را به شدت افزایش می دهد. تحقیقات نشان داده است که بیش از 93% سرطان های حنجره با سیگار کشیدن کاملا مرتبط است.

 

سیگار به کلیه ها نیز رحم نمی کند و یک عامل افزایش ریسک ابتلا به سرطان کلیه ها می باشد. مطالعات نشان داده است که نسبت به یک فرد سالم، احتمال ابتلا به سرطان کلیه در فردی که روزی 10 عدد سیگار می کشد 1.5 برابر و فردی که 20 سیگار می کشد 2 برابر بیشتر است.

 

توانایی تولید مثل

از دیگر آسیب های وارده به دستگاه تولید مثل مردانه می توان به آسیب های وارده به اسپرم، کاهش تعداد آنها و افزایش احتمال ابتلا به سرطان بیضه اشاره نمود.

 

 

کاهش رسیدن جریان خون به آلت تناسلی به دلیل تاثیر سیگار روی بدن و سیستم عروقی، در مردان باعث مشکلات کارایی ضعیف و ناتوانی جنسی، و در زنان عدم لذت جنسی و دردهای ناشی از عدم ترشح مایعات تناسلی در هنگام مقاربت می گردد. کاهش هورمون های جنسی و در نتیجه کاهش میل جنسی از دیگر ضررهای سیگار برای بدن می باشد.

 

 

در زنان، مشکلات نازایی به شدت افزایش می یابد و قابلیت باروری در زنانی که سیگار می کشند نسبت به زنان سالم 30% کاهش می یابد. سیگار کشیدن در طول دوران بارداری می تواند احتمال سقط جنین، تولد زودرس و مرده زایی را تا 25% افزایش دهد. همچنین احتمال ابتلا به سرطان رحم به دلیل ناتوانی بدن در دفع عفونت های مختلف افزایش می یابد.

 

سیستم ایمنی

 

افراد سیگاری ریسک بالاتری در ابتلا به بیماری های خود ایمنی مانند روماتیسم مفصلی (یکی از شایع تری بیماری های التهابی سیستمیک مفاصل) و تصلب بافت چندگانه یا همان MS (که بخش های مختلفی از سیستم عصبی را مختل می کند) را تحمل می کنند.

 

تعداد سلولهای گلبول سفید در خون در فردی که سیگار می کشد همواره بالاست. ارتباط میزان بالای این گلبول های سفید در خون به مدت زیاد با افزایش احتمال به انواع حملات قلبی، سکته و سرطان نیز اثبات شده است. به‌علاوه، موادی چون آرسنیک و نیکل می‌تواند باعث اختلال در عملکرد ترمیم DNA شود، در نتیجه قابلیت مبارزه بدن‌مان با اغلب سرطان‌ها را زیر سوال می‌برد.

 

سیگار کشیدن با افزایش تعداد گلبول های سفید در خون، سیستم ایمنی بدن را نیز ضعیف می کند زیرا این سربازان بدن به صورت مدام در جنگ با انواع التهاب ها و آسیب هایی هستند که از طریق سیگار کشیدن به بدن وارد شده است. آنها توانایی خود در مبارزه با دیگر بیماری های و اجسام خارجی که سلامتی بدن را تهدید می کنند را از دست می دهند.

 

منبع: ضررهای سیگار برای بدنوبسایت ایران محتوا

 

سه شنبه 22 آبان 1397
بؤلوملر :